Spis treści Hubert Orłowski Słowo wstępne. ......................................................................................................................7Sławomir Piontek Język É podstawa kontaktów i współpracy. ...........................................................9 Część I: Konteksty Marek Woźniak Sąsiedzi w historii É partnerzy z wyboru. ................................................................25Lech Trzeciakowski Poznań É Posen. Polacy i Niemcy w XIX-wiecznym Poznaniu.Między koegzystencją a rywalizacją. ..........................................................................29Albrecht Riechers Aktywności i inicjatywy obywatelskie w zakresie stosunkówpolsko-niemieckich. ............................................................................................................45Krzysztof Ruchniewicz Polityka historyczna dziś. Wokół projektu polsko-niemieckiegopodręcznika historii. ............................................................................................................57 Część II: Kontakty Andrzej Soboń Partnerzy od lat: Poznań É Hanower. .........................................................................77Andrzej Sakson Współpraca Instytutu Zachodniego z niemieckimi ośrodkaminaukowymi po 1989 roku. ...............................................................................................83Maria Wagińska-Marzec Polsko-niemieckie kontakty kulturalne w latach 1990É2008.Poznań É RFN É Hanower. ................................................................................................. 97 Łukasz Owczarek Towarzystwo Polsko-Niemieckie w Poznaniu. ...........Część II: Kontakty Andrzej Soboń Partnerzy od lat: Poznań É Hanower. .........................................................................77Andrzej Sakson Współpraca Instytutu Zachodniego z niemieckimi ośrodkaminaukowymi po 1989 roku. ...............................................................................................83Maria Wagińska-Marzec Polsko-niemieckie kontakty kulturalne w latach 1990É2008.Poznań É RFN É Hanower. ................................................................................................. 97 Łukasz Owczarek Towarzystwo Polsko-Niemieckie w Poznaniu. ................................

Część I: Obszary współpracy Współpraca między miastem Poznań a partnerami niemieckimi. ............13 äO wspólnej woliö, czyli dziewięć lat współpracy powiatupoznańskiego i regionu Hanower. ..............................................................................21 Współpraca województwa wielkopolskiego z Republiką FederalnąNiemiec od roku 1999. .......................................................................................................31 Partnerstwo Odra. ................................................................................................................61 Współpraca wojewodów: kaliskiego, konińskiego, leszczyńskiego,pilskiego i poznańskiego z Republiką Federalną Niemiecod 1990 do I połowy 1998 roku. Część II: Dokumenty / Teil II: Dokumente Wspólna Deklaracja o współpracy między województwemwielkopolskim w Rzeczypospolitej Polskiej a krajem Dolna Saksoniaw Republice Federalnej Niemiec (2000 r. ). .............................................................170 Wspólna Deklaracja o współpracy między województwemwielkopolskim w Rzeczypospolitej Polskiej a krajem Hesjaw Republice Federalnej Niemiec (2000 r. ). .............................................................173 Wspólna Deklaracja o współpracy między województwemwielkopolskim (Rzeczpospolita Polska) a krajem Brandenburgia(Republika Federalna Niemiec) (2003 r. ). ................................................................175 Umowa o partnerstwie É porozumienie o współpracy pomiędzypowiatem poznańskim w Rzeczypospolitej Polskiej a powiatemhanowerskim w Republice Federalnej Niemiec (2000 r. ). ..............................177 PartnerschaUE000tsvertrag É Vereinbarung über die Zusammenarbeitzwischen dem Landkreis Posen in der Republik Polen und demLandkreis Hannover in der Bundesrepublik Deutschland (2000). .............178 Dokument przedłużający ważność ww. umowy po przekształceniupowiatu hanowerskiego w region Hanower (2003 r. ).Erklärung über die FortUE000ührung der PartnerschaUE000tder Region Hannover mit dem Kreis Posen (2003). ............................................179 Ramowe porozumienie o współpracy między miastem Poznaniemw Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a stolicą krajową Hannoverw Republice Federalnej Niemiec (1979 r. ). ..............................................................180 Rahmenvereinbarung UE000ür die Zusammenarbeit zwischen derStadt Posen in der Volksrepublik Polen und der LandeshauptstadtHannover in der Bundesrepublik Deutschland (1979). .....................................183 Umowa o partnerstwie É porozumienie o współpracy pomiędzygminą Suchy Las w Rzeczypospolitej Polskiej a gminą Iserhagenw Republice Federalnej Niemiec (2000 r. ). Część II: Dokumenty / Teil II: Dokumente Wspólna Deklaracja o współpracy między województwemwielkopolskim w Rzeczypospolitej Polskiej a krajem Dolna Saksoniaw Republice Federalnej Niemiec (2000 r. ). .............................................................170 Wspólna Deklaracja o współpracy między województwemwielkopolskim w Rzeczypospolitej Polskiej a krajem Hesjaw Republice Federalnej Niemiec (2000 r. ). .............................................................173 Wspólna Deklaracja o współpracy między województwemwielkopolskim (Rzeczpospolita Polska) a krajem Brandenburgia(Republika Federalna Niemiec) (2003 r. ). ................................................................175 Umowa o partnerstwie É porozumienie o współpracy pomiędzypowiatem poznańskim w Rzeczypospolitej Polskiej a powiatemhanowerskim w Republice Federalnej Niemiec (2000 r. ). ..............................177 PartnerschaUE000tsvertrag É Vereinbarung über die Zusammenarbeitzwischen dem Landkreis Posen in der Republik Polen und demLandkreis Hannover in der Bundesrepublik Deutschland (2000). .............178 Dokument przedłużający ważność ww. umowy po przekształceniupowiatu hanowerskiego w region Hanower (2003 r. ).Erklärung über die FortUE000ührung der PartnerschaUE000tder Region Hannover mit dem Kreis Posen (2003). ............................................179 Ramowe porozumienie o współpracy między miastem Poznaniemw Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a stolicą krajową Hannoverw Republice Federalnej Niemiec (1979 r. ). ..............................................................180 Rahmenvereinbarung UE000ür die Zusammenarbeit zwischen derStadt Posen in der Volksrepublik Polen und der LandeshauptstadtHannover in der Bundesrepublik Deutschland (1979). .....................................183 Umowa o partnerstwie É porozumienie o współpracy pomiędzygminą Suchy Las w Rzeczypospolitej Polskiej a gminą Iserhagenw Republice Federalnej Niemiec (2000 r. ).